Essay: Spotlight

Welk journalistiek dilemma of thema wordt in de productie aan de orde gesteld?
Er worden ontzettend veel dilemma’s aan de orde gesteld. De belangrijkste is natuurlijk het misbruik door priesters van jonge kinderen, waar de kerk van op de hoogte is, maar alles in de doofpot stopt. Maar ook advocaten doen er aan mee.

Daarnaast vinden ook dilemma’s plaats over momenten van publiceren, aanklagen van instituties, weinig motivatie op de redactie. Dat begint gelijk al aan het begin. Ik diep er een aantal uit.

1

De krant loop niet goed en veel werknemers stappen over naar de NY Times. Er wordt een nieuwe hoofdredacteur (Marty Baron) aangesteld om de boel op scherp te zetten. De chefs op de redactie kijken op het begin argwanend tegen hem op.

2

Baron heeft een column gelezen waarin het onderwerp van kindermisbruik wordt aangesneden. Hij vraagt zich af wat het vervolg gaat worden. Vervolgens komt dit gesprek:
Marty Baron: Did everyone read Eileen McNamara's column this weekend?
Boston Globe Worker: That's the Geoghan case?
Marty Baron: Yeah, what's the follow on that?
Ben Bradlee Jr.: It-It's a column, what kind of follow are you thinking?
Marty Baron: Uh... well apparently this priest molested kids in 6 different parishes over the last 30 years and the attorney for the victims, a Mr...
~~~~~~~~
Marty Baron: Okay, but the fact remains a Boston priest abused 80 kids, we have a lawyer who says he can prove Law knew about it and we've written all of... uh... 2 stories in the last 6 months. This strikes me as an essential story to a local paper, I think the very least we have to go through those documents.
Paul Burke: How would you like to do that?
Marty Baron: Oh uh, I don't know what the laws are here, but in Florida we would go to court.
Ben Bradlee Jr.: You wanna sue the Church?
Marty Baron: Technically we wouldn't sue the Church, we'd file a motion to lift the seal on the documents.
Ben Bradlee Jr.: The Church will read that as us suing them. So will everybody else.
Marty Baron: Good to know.

De redactie reageert haast verveeld en schrikt bijna van Baron zijn ideeën. Wat uiteindelijk zou uitgroeien tot de publicatie die we allemaal kennen.

3

Baron wil de geheimhouding over de misbruikzaak opheffen. Oftewel ‘de kerk aanklagen’ zoals de uitgever dat ziet. 53% van de abonnees is katholiek. Hetgeen kan leiden tot verlies van abonnees.

4

In de eerste fase van het onderzoek is veel gebaseerd op aannames en op gesprekken met slachtoffers die niet door iedereen serieus genomen worden. De onderzoeksredactie moet snel met feiten komen, anders moet er worden overgegaan op een ander onderwerp. Maar gelijk wordt al duidelijk hoe lastig het is om mensen te laten praten over het onderwerp. De verjaringstermijn is slechts drie jaar en slachtoffers doen er vanwege schaamte veel langer over om te praten. Ook is de evt. schadevergoeding van 20k zeer laag en komen de slachtoffers vaak uit moeilijke milieus.

5

Vanwege de druk van publiceren, de kerk die boos is, lezers, frustraties, komt er druk te staan op Spotlight. Blijven we graven? Of publiceren we?

6

Op een gegeven moment hebben ze bewijs over 50 priesters. Een deel van Spotlight wilt publiceren. De hoofdredacteur grijpt in, omdat het schandaal groter is dan alleen 50 priesters. Ze moeten het hele systeem ontrafelen. Lastig dus, in de wetenschap dat je 50 priesters hebt, mag je nog niet publiceren.

7

Wanneer het onderzoek vergevorderd is vinden de aanslagen van 11 september plaats. Alle hens aan dek bij de Globe en elke verslaggever, inclusief die van Spotlight, wordt daarop gezet. De slachtoffers zijn daardoor bang dat The Globe het onderwerp van misbruik kwijt gaat raken. Het Spotlight-team wilt door, maar moet de slachtoffers om meer tijd vragen.

8

Een van de laatste scenes is dat The Boston Globe al beschikte over de gegevens van de misbruik. Een slachtoffer bracht vijf jaar geleden alle bewijzen al naar de redactie. Ze hadden ook al een brief van een advocaat met bewijzen van 20 priesters. Hier werd alleen niets mee gedaan. Journalist Walter Robinson werkte er toen al en voelt zich schuldig. 

Wie zijn de belanghebbenden/dramatische figuren en hoe worden ze geportretteerd?
De belangrijkste figuren zijn de journalisten van The Boston Globe, met in het bijzonder de leden van het Spotlight-team. Het team bestaande uit Mike Rezendes (gespeeld door Mark Ruffalo), Walter 'Robby' Robinson (Michael Keaton), Matt Carroll (Brian d'Arcy James), Sacha Pfeiffer (Rachel McAdams) zijn vier onderzoeksjournalisten die strikt vertrouwelijk werken en alleen rapporteren aan de hoofdredacteur. Op dat moment is dat Ben Bradley Jr. (John Slattery) wiens positie wordt overgenomen door Marty Baron (Liev Schreiber).

Het Spotlight-team duikt in onderwerpen die gerust maanden, zo een jaar kunnen duren. Daar krijgen ze ook de tijd voor.

Mike Rezendes
Rezendes kwam op mij over als een doorgewinterde journalist. Hij kent trucjes om ergens binnen te komen, secretaresses te omzeilen en zijn krant echt te vertegenwoordigen.

Aan het begin van de film is hij in discussie met de advocaat Mitchell Garabedian die niet met hem wilt praten over de zaak waar hij meer over wilt weten. De advocaat reageert: ‘I already talked to the Phoenix’. Waarop Rezendes gevat antwoord. ‘‘Yeah, there's a reason I didn't see it. Nobody reads a Phoenix anymore, they're broke, they don't have any power. The Globe does. If we cover the story, everybody will hear about it’.

Later volgt nog een gesprek tussen de twee in een lift, waarin Rezendes opbiecht dat hij in het Spotlight-team zit. Dan wordt het serieus. Garabedian kijkt op en vraagt ‘is Spotlight on this?’

Dat waren voor mij twee voorbeelden waar een journalist precies weet hoe hij zijn kwaliteiten en medium kan gebruiken. Later volgt nog een scéne met een rechter:

Rechter Volterra: ‘These exhibits you’re after, Mr. Rezendes, they’re very sensitive records.’
Rezendes: ‘All due respect, your honor, that’s not the question here. The records are public.’
Rechter Volterra: ‘Maybe so, but tell me, where is the editorial responsibility in publishing records of this nature?’
Rezendes: ‘Where’s the editorial responsibility in not publishing them?’

Precies de rol die een journalist op zich moet nemen. Zeker in dit geval, waar al zoveel in de doofpot is gestopt. Dan is het je verantwoordelijk om het wél te doen. 

Walter Robinson
Robinson is hoofd van het Spotlight-team en diep verweven met de stad Boston. Hij kent een hoop mensen, waardoor hij uiteindelijk belangrijke en weloverwogen keuzes moet maken. Hij heeft een sterke band met twee advocaten, waar hij de keuze moet maken tussen publiceren of zijn bekenden te vriend houden.

Maar ook hij toont zich een doorgewinterd journalist. Vooral dankzij deze quote tegen een van de advocaten. ‘We've got two stories here: a story about degenerate clergy, and a story about a bunch of lawyers turning child abuse into a cottage industry. Which story do you want us to write? Because we're writing one of them.’

Hij draagt ook het boetekleed met zich mee dat het verhaal eerder is aangeboden bij The Globe, maar hij daar niets mee gedaan heeft. Zie dilemma’s.

Sacha Pfeiffer
Het ‘grappige’ aan de vier hoofdpersonen is dat ze naast hun werk ook persoonlijk worden geraakt door het schandaal. In het geval van Pfeiffer gaat het om dat haar oma katholiek is en veel naar de kerk gaat. Pfeiffer is juist bezig om het instituut waar haar oma zo van houdt en kracht uit ontleent ‘neer te halen’. Daar heeft ze ook moeite mee.

Pfeiffer vond ik verder op de achtergrond opererend, maar tegelijkertijd heel scherp met vragen en ook innemend tegenover de slachtoffers.

Matt Carroll
Carrol zijn persoonlijke tint komt omdat hij er tijdens het onderzoek achter komt dat zijn achterbuurman een van de priesters is die als dekmantel ‘Sick Leave’ gebruikt. Dat werd gebruikt om te verklaren waarom priesters werden overgeplaatst, terwijl ze in de werkelijkheid kinderen hadden misbruikt. Carrol blijft professioneel, maar waarschuwt zijn kinderen wel om niet in de buurt van het huis te komen.

Verder begeeft hij zich veel op de achtergrond. Is duidelijk de man die als een van de weinige verstand heeft van computers (jaar 2001).

Wat bovendien ook leuk was, is dat alle journalisten met ‘oude’ middelen werken. Gewapend met kladblok moeten ze ontzettend snel schrijven om alles bij te houden. Persoonlijk doe ik dat zelf ook nog steeds, maar net zo vaak gebruik een voice-recorder.

Tot welk plot of conclusies komen de makers of schrijvers en wat zegt dat over de journalistiek?
Ze komen tot de conclusie dat ondanks de druk van de redactie, de kerk, de uitgevers, hun vrienden, dat ze moeten publiceren. Maar ook dat ze moeten blijven graven totdat ze het hele systeem te pakken hebben en niet alleen een groep priesters. Want, zoals een van de slachtoffers Phil Saviano aangeeft: ‘You guys gotta understand. This is big. This is not just Boston. It's the whole country. It's the whole world. And it goes right up to the Vatican’.

Alleen als ze echt een verandering teweeg willen brengen, moeten ze het systeem pakken.

Het zegt dat de rol van de journalistiek een hele belangrijke maatschappelijke rol is. Schandalen aan de kaak stelt, ethische afwegingen moet maken en nooit moet stoppen met de zoektocht naar de waarheid en recht.

Ik deelde eerder deze quote al. Maar ook deze geeft de rol van de journalistiek aan.

Rechter Volterra: ‘These exhibits you’re after, Mr. Rezendes, they’re very sensitive records.’
Rezendes: ‘All due respect, your honor, that’s not the question here. The records are public.’
Rechter Volterra: ‘Maybe so, but tell me, where is the editorial responsibility in publishing records of this nature?’
Rezendes: ‘Where’s the editorial responsibility in not publishing them?’

Wat is jouw visie op het journalistiek dilemma of probleem dat wordt besproken en waarom?
Ik denk dat dit een van de redenen is waarom de journalistiek zo belangrijk is. Zonder een goed functionerend journaille is er geen controle op instanties en kunnen die onbeperkt hun macht uitoefenen. Wat in dit geval heeft geleid tot duizenden slachtoffers.

Ik denk dat de redactie ook uitstekend gehandeld heeft door te wachten met publiceren. Het risico dat de bevindingen uiteindelijk zouden overwaaien omdat het niet ‘groot’ genoeg was, was eenvoudigweg te groot. Hoe lastig het ook is wanneer je direct bewijs in handen hebt.

Redactionele verantwoordelijk gaat voor het publiceren van misstanden.