Horror in de bioscopen is succesvoller dan ooit. Hoe komt dat?
Griezelen in de bioscoop kent de laatste jaren gretig aftrek. De opbrengsten zijn hoger dan ooit en er worden zelfs Oscars gewonnen. De tijd van de slasherhorror lijkt voorbij. De huidige generatie films zitten vol maatschappijkritiek en psychologische foefjes.
Niet langer zijn het de films waarin een groepje jongeren een verkeerde afslag
neemt en, verdorie nog aan toe, de benzinetank is leeg. Vervolgens loopt de
film uit op een bloederige slachtpartij. De films van nu kruipen dichter onder
de huid en behandelt actuele thema’s. In Get
Out (2017) werd het sjabloon van de horrorfilm toegepast op het thema
racisme. The Babadook (2014) en Hereditary (2018) spelen een
psychologisch spel waarin een thema’s als onverwerkte rouwprocessen voorbij
komen.
De eerste tekenen van het succes diende zich aan in 2016. The Conjuring 2, Don’t Breathe en Lights Out kregen goede kritieken, maar brachten ook grote opbrengsten op. In hetzelfde jaar won Robert Eggers de prijs voor beste regisseur voor zijn The Witch op het Sundance Filmfestival.
Opvallend was dat in 2015 de NOS nog kopte. ‘Zit Nederland wel te wachten op nieuwe horror?’. Dat was vooral gespitst op de Nederlandse horror, die achterblijft bij dit verhaal. Toen flopten films als De Poel en Dick Maas zijn Prooi in de Nederlandse bioscopen. Jan Doense, filmmaker en organisator van filmfestival moest toen nog lachen om de reacties. “Dat moeten we niet proberen, want Amerikaanse horror is altijd beter, of Nederlandse films zijn sowieso klote. Dat verhaal.”
Toevalligerwijs werd vorige maand bekend dat Prooi in vierduizend bioscopen in China gaat draaien. De film is daar ongekend populair. Tot grote verbazing van Dick Maas.
Lage productiekosten, hoge opbrengsten
Het voordeel van horror is dat de budgetten vaak laag zijn, waardoor de winst enorm kan oplopen. Zo kostte US, de horrorfilm die momenteel in de bioscopen draait, maar 20 miljoen dollar. In de Amerika bracht de film tot dusver 155 miljoen dollar op. 7,5 keer over de kop. Captain Marvel bracht daarentegen tot nu toe ruim het dubbele op met 376 miljoen dollar. Maar die koste dan ook 152 miljoen.
Die lage productiekosten hebben de horror ook vaak in de weg gezeten. Het genre was in trek onder producenten die dachten snel geld te kunnen verdienen met onvervalste jumpscares en moordpartijen.
Slimme marketing
Horrorfilms staan ook bekend om hun perfecte timing. De opvolger van horrorklassieker IT (1990) stond al gepland (precies 27 jaar later: een centraal getal in de film), maar kwam precies toen er op internet filmpjes viral gingen waar een ‘killerclown’ mensen achterna zat in een park. Sowieso is het symptoon coulrofobie – de angst voor clowns – uitgevonden dankzij het eerste deel. Dat weten de producenten dan ook precies mee te geven.
Afgelopen zomer draaide The Nun in de Nederlandse bioscopen. Niet geheel toevallig was een teaser van de film eerder ‘te eng’ bevonden voor Youtube. Het voedde de speculaties des te meer dat dit ‘de meeste enge horrorfilm’ zou worden. Zo stond ook Hereditary lange tijd te boek als ‘De Exorcist van deze tijd’.
Het beroemdste verhaal is dat van The Blair Witch Project (1999). Regisseurs Daniel Myrick en Eduardo Sánchez bedachten maanden voordat er überhaupt al gefilmd was een plan. Ze toonden een korte documentaire aan investeerders, waarin het verhaal werd verteld van de vermissing van drie filmstudenten, alsof het een echt verhaal was. Zo gingen ze later online verder. Ze maakten nepwebsites, tv-fragmenten, kranten, interviews, vermissingsberichten, flyers. En dat werkte: nog steeds denken veel mensen dat ze neer een documentaire kijken van de echte gevonden beelden.
Top 10 opbrengsten horrorfilms (sinds 2014)
- IT
- $697.6 miljoen
- The
Nun - $364,9 miljoen
- A
Quiet Place - $334,5 miljoen
- The
Conjuring 2 - $320,5 miljoen
- Annabelle:
Creation - $305,8 miljoen
- Annabelle
- $255,3 miljoen
- Get
Out - $253.9 miljoen
- Halloween
- $253,1 miljoen
- Lights
Out - $147,3 miljoen
- Escape
Room - $125,5 miljoen
Kosten vs. Opbrengsten
- Paranormal
Activity - $15.000 - $197 miljoen
- The
Blair Witch Project - $60.000 - $248 miljoen
- Night
of the Living Dead – $114.000 - $30 miljoen
- Halloween
- $325.000 - $70 miljoen.
